नमोबुद्ध संवाददाता

काठमाडौं–नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान,साहित्य (अनुवाद) विभागले शुक्रबार ‘पठन अवरोधन र नयाँ ज्ञानको सेतु सांस्कृतिक अनुवाद ः केही दृष्टान्त एवम् परिचर्चा’ विषयक अनुवाद सम्बन्धी विचारगोष्ठीको आयोजना गर्यो ।

गोष्ठी कार्यक्रममा कार्यपत्र प्रस्तुतीका साथै त्यसमाथि प्राज्ञ एवम् बौद्धिक विद्धानहरुद्धारा विचार मन्थन गरिएको छ ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि वाङ्मय शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीले अनुवाद सरल र सम्प्रेषणीय हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले अनुवादले नै एक भाषाबाट अर्को भाषालाई जोड्ने भएको हुँदा त्यो सम्प्रेषणीय हुनैपर्ने जिकिर गर्नुभयो ।

उहाँले असमका नेपाली लेखकहरूले आफ्नो पितृभूमिको भाषामा लेखेका कृतिले त्यहाँको संस्कृति जीवन्त बनाएको बताउनुभयो । उहाँले अनुवाद गर्दा ‘हरे राम हरे कृष्ण’ जस्ता शब्दावलीको अर्को अर्थ नखोजी त्यस्ता शब्दावलीलाई नबङ्ग्याई जस्ताको तस्तै राख्नुपर्ने विचार व्यक्त गर्नुभयो ।

कुलपति गङ्गाप्रसाद उप्रेतीले साहित्यमा अनुवादको अपरिहार्यतामाथि जोड दिँदै नेपाली साहित्यलाई विश्वका अन्य भाषामा र विश्वका विभिन्न भाषाका साहित्यलाई नेपाली भाषामा अनुवाद गर्ने कार्यमा प्रज्ञा–प्रतिष्ठान प्राथमिकताका साथ लागेको बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो– “अनुवाद गर्नका लागि अनुवादकला चाहिन्छ । यसका लागि कसरी उत्कृष्ट अनुवाद गर्ने भनेर अनुवादकले विचार पुर्याउनु पर्ने  हुन्छ ।”

उहाँले अनुवादका लागि प्रज्ञा–प्रतिष्ठान संस्थागत रूपमै अघि बढिरहेको र अनुवादका क्षेत्रमा बहुपक्षीय कामहरू भइरहेको सुनाउनुभयो ।
सदस्य सचिव प्रा. जगत्प्रसाद उपाध्यायले आजको दुनियाँ अनुवादको दुनियाँ भएको उल्लेख गर्दै बिनाअनुवाद साहित्यको अन्तर्रा्ष्ट्रियकरण हुन नसक्ने विचार व्यक्त गर्नुभयो ।

उहाँले प्रयोगका माध्यमबाट अनुवाद कला सिकाउन सक्ने अनुवादक स्वयं कार्यपत्र प्रस्तोता भट्टराई भएको उल्लेख गर्दै ‘नेपाली लेखकले नोबेल पुरस्कार नपाएसम्म म मर्दिनँ’ भन्ने वाङ्मय शताब्दी पुरुषको अठोटलाई नेपाली स्रष्टा लेखक तथा अनुवादकले नोबेल पुरस्कार प्राप्त गर्ने गरी कृतिको पहिचान र अनुवाद गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

प्रज्ञा–प्रतिष्ठान, साहित्य (अनुवाद) विभाग प्रमुख एवम् कार्यक्रमकी संयोजक प्रा.डा. उषा ठाकुरले कार्यक्रमको विषयमाथि प्रकाश पार्दै विश्वका विभिन्न भाषा बोल्ने मानिससँग भावानात्मक र भाषिक सम्बन्ध सम्प्रेषणीय ढङ्गले गाँस्ने सेतु भनेकै अनुवाद भएको हुँदा अनुवाद कार्य महत्वपूर्ण रहेको बताउनुभयो । सो अवसरमा उहाँले आफ्नो अनुवाद विभागबाट भएगरेका कार्यका बारेमा जानकारी गराउनु भएको थियो ।

गोष्ठीका सभाध्यक्ष प्रा.डा. अभि सुवेदीले अनुवाद स्वतन्त्र हुनुपर्ने उल्लेख गर्दै आफूले अहिलेसम्म सबैभन्दा राम्रा अनुवादक भानुभक्त आचार्यलाई पाएको बताउनुभयो । संस्कृतका सूक्ष्मतम् कुरालाई पनि सरल र सम्प्रेषणीय ढङ्गले भानुले नेपालीमा अनुवाद गरेको सुनाउँदै उहाँले देशभित्रकै अन्तर मातृभाषामा पनि अनुवादको जरुरी रहेको औँल्याउनुभयो ।

कार्यपत्र प्रस्तुती र छलफल

गोष्ठीमा प्रा.डा. गोविन्दराज भट्टराईले ‘पठन अवरोधन र नयाँ ज्ञानको सेतु सांस्कृतिक अनुवाद ः केही दृष्टान्त एवम् परिचर्चा’ विषयक कार्यपत्र प्रस्तुत गर्नुभएको थियो ।

उहाँले कार्यपत्र प्रस्तुत गर्दै साहित्यको आत्मा संस्कृतिले निर्मित हुने हुँदा अनुवाद गर्दा सांस्कृतिक अनुवादलाई महत्व दिनुपर्ने धारणा व्यक्त गर्नुभयो । सांस्कृति अनुवाद नगरिएको खण्डमा पठनमा अवरोधन उत्पन्न हुने भट्टराईको ठहर थियो ।

उहाँले कार्यपत्रमा असमका नेपाली लेखक तथा अनुवादक चन्द्रमणि उपाध्यायले त्यहीँका एक जना आदिवासी लेखक वीणा वरुवाको असमिया भाषाको उपन्यास ‘जीवन र बाटो’लाई नेपाली भाषामा अनुवाद गर्दा पठनमा उत्पन्न भएको अवरोधनको दृष्टान्त प्रस्तुत गर्दै यस्तो धारणा व्यक्त गर्नुभएको हो ।

प्रा.डा. भट्टराईको कार्यपत्रमाथि बलराम अधिकारीले समीक्षा गर्नुभएको थियो । यसै गरी कार्यपत्रप्रति प्रा.डा. कृष्णचन्द्र शर्मा, डा. जङ्गब चौहान, रामेश्वर राउत मातृदास, डा. कृष्णराज चौधरी सर्वहारी, भीमनारायण रेग्मी लगायतले जिज्ञासा व्यक्त गर्नुभएको थियो ।

बुद्धि तिमल्सिनाले सहजीकरण गर्नुभएको कार्यक्रममा प्रतिष्ठानको योजना तथा कार्यक्रम महाशाखा प्रमुख लक्ष्मी गौतमले सरस्वती वन्दना पाठ गर्नुभएको नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्राज्ञसभा सदस्य एवम् सञ्चार विभाग प्रमुख शशी लुमुम्बुले जनाउनुभयो ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस !