- शिशिर दोङ,
धुलिखेल–एसिया एडको आर्थिक सहयोगमा संचालित सिप्रेड स्पिड फर लाईफ परियोजनाले सामुदायिक स्रोतव्यक्ति र कृषि प्राविधिकहरुको क्षमता अभिबृद्धि तालिम शुक्रबार सम्पन्न भएको छ ।
स्थानिय स्रोत साधनको परिचालन गरि कृषि क्षेत्रलाई मजवुत बनाउनु र स्थानिय स्तरमा रहेको रैथाने जातको बालीको संरक्षणका लागि कृषकहरुलाई उत्प्रेरित गराउने परियोजनको उदेश्य हाँसील गराउन तालिमको महत्वपूर्ण भुमिका रहने परियोजना काभ्रेका प्रमुख विवेक आचर्यले बताउनुभयो ।
तेमालदेखि तालिममा सहभागी भएका सामुदायिक स्रोत व्यक्ति रत्न भण्डारीले तालिम अवधिमा नयाँ प्रबिधिको ज्ञान र स्थानिय स्रोत साधानको परिचालन गरि कृषि क्षेत्रलाई मजवुत बनाउन सक्ने उर्जा प्राप्त भएको प्रतिक्रिया व्यक्त गर्नुभयो ।
नमोबुद्ध नगरपालिकाका सामुदायिक स्रोत ब्यक्ती प्रतिमा चिमोरियाको पनि उस्तै भनाई छ । उहाँको प्रतिवद्धता छ–“ आफूले सिकेका ज्ञान र सीप आफुमा मात्र सिमित नराखी समुदायमाझ पुर्याउनेछु ।”
मंगलबारदेखी देखि आवासीय सहित सञ्चालन भएको तालिममा सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची नगरपालिका र हेलम्भु गाउँपालिका,काभ्रेको तेमाल गाउँपालिका,नमोबुद्ध नगरपालिका र धुलिखेलका गरि ५ स्थानीय तहका कृषि शाखाका २/२ जना प्रतिनिधि एवं १/१ जना सामुदायिक स्रोतब्यक्ति गरि १९ जना सहभागि थिए ।
के–के भए तालिममा ?
तालिमको पहिलो दिन वेर्ना उत्पादनदेखि बजारिकरणसम्म आवश्यक पर्ने प्रविधी र अपनाउनुपर्ने रणनीति सम्मको विषयमा छलफल भएको थियो ।
तालिमका प्रशिक्षक प्रधानमन्त्री कृषि अधुनीकीकरण परियोजना आलु सुपरजोन काभ्रेका अधिकृत कृष्ण धितालले अव्यवस्थित र अनियन्त्रित विषादि प्रयोग गर्ने प्रवृत्तिका कारण मानव स्वास्थ्यमा असर भई दर्घकालिन रूपमा अपाङ्गता भई वाँच्नु परेको उदाहरणहरु देखिएकोप्रति सचेत हुनुपर्ने बताउनुभएको थियो ।
उहाँले विषादी बढी प्रयोग गरेको होइन कि प्रयोग गर्ने विधि वा प्रक्रिया गलत भएको औंल्याउनुभयो । विषादी प्रयोग गर्ने ब्यक्तिले आँखामा चस्मा ,मुखमा माक्स,हातमा पन्जा ,खुट्टामा बुट र जिउमा एप्रोन जस्ता सेप्टिको प्रयोग नगर्दा उपभोक्त भन्दा सोही किसान नै विभिन्न रोगको सिकार हुने गरेको उहाँको भनाई थियो ।
कृषि ज्ञान केन्द्र काभ्रेका वागवानी अधिकृत उमेश सापकोटाले परियोजना लागू गरिएका स्थानहरुमा गर्दै आएका मुख्य बालिहरु जस्तै चम्सुर, रायो ,केराउ काँक्रो सिमि लगायतका बालिहरुबारे लक्षित गर्दै खेतिलाई ब्यवसायिककरण गर्नमा कृषकले जग्गा तयारी गर्ने देखि उत्पादन नहुन्जेल सम्म रेख देख गरिरहनु पर्नेमा जोड दिनुभएको थियो । त्यसका लागि लहरे बालिको सन्दर्भमा थ्रीजी अर्थात (दोस्रो पुस्ता र तेस्रो पुस्ता) प्रविधिको प्रयोगको अति प्रभावकारी हुने उहाँको सुझाव थियो ।
तालिमको दोस्रो दिन मसला बालीको उत्पादनको लागि जग्गा ब्यवस्थापन,मलखादको मात्रा तथा ग्रेडिङ प्रणालिको बारेमा छलफल भएको थियो ।
नेपालको कृषि प्रणली अझै परम्परागत र जिविकोपार्जनमुखि भएको भन्दै यसलाई व्यवसायीकरणमा जग्गा ब्यवस्थापन,मलखादको मात्रा बारेको ज्ञान महत्वपूर्ण रहने सहभागिहरुको निश्कर्ष थियो ।
तालिमको तेस्रो दिन सहभागीहरुलाई आइपिएम पाठशाला तथा जलवायु अनुकूलन कृषि प्रविधी सम्बन्धी फिल्ड अवलोकन गराईएको थियो ।
यो प्रविधि बुझ्न सहभागिहरु धुलिखेलको कोल्छे र पाँचखालको मसला बालि केन्द्रमा पुगेका थिए । तालिमको चौथो दिन स्थानीय तहको बजेट तर्जुमा सम्बन्धी छलफल भएको कार्यक्रम संयोजक नवराज न्यौपनेले जनकारी दिनु भयो ।
