केटाकेटीहरू

विद्यालयमा केटाकेटीहरू
अंकहरूको गणित सिक्छन्
अक्षरहरूको चाङ मिलाउँछन्
निर्देशित हरफहरू कण्ठ पार्छन्
सूक्ष्मदर्शक यन्त्रले प्याजका पारदर्शी झिल्लि हेर्छन्

तर किन केटाकेटीलाई
जिन्दगीको गणित मिलाउन हम्मे हम्मे पर्छ ?
किन मान्छेको हृदय पढन तिनलाई सकस छ ?
किन तिनीहरू विस्मृतिमा डुब्छन् ?
र किन लेख्न सक्दैनन्
आफ्नै सफल आत्मकथा ?

हाम्रा विद्यालयभित्र
राज्य केटाकेटीहरूको लगाम खिच्छ
र एकाेहोरो हिँडाउँछ
तिनीहरूको हृदयमा स्पात कस्छ
राज्य केटाकेटीहरूलाई
कमसल ट्यागवाला उत्पादन बनाउँछ
जसको कुनै बजार छैन

विद्यालयमा
एउटा पट्यारलाग्दो दशक बिताएपछि
केटाकेटीहरू हलुका कागजको
सर्टिफिकेट बोकेर निस्कन्छन्
र लगेर साेकेसमा सजाउँछन्
जसलाई नियालेर तिनको कपाल फुल्दैजान्छ
तर जिन्दगी कहिल्यै फुल्दैन
जसलाई घोकेर आवाजहरू
असफलताको कर्कश ध्वनि निकाल्छन्

विद्यालयबाहिर
मोजाका डल्लाहरूको भकुण्डो खेल्दै
जब केटाकेटीहरू लामो समय चौरमा दौडन्छन्
तिनीहरूको अनुहारमा घाम टाँगिएको देख्नसकिन्छ
जब पत्थरका ढ्याक
एकआपसमा ठोक्काउँदै बगरतिर खेल्न निस्कन्छन्
तिनीहरूको आत्मविश्वास जब्बर हुन्छ
जब काँसघारीमा आँखा छोपेर लुकामारी बोल्छन्
तिनीहरूको मन उज्यालो हुन्छ
जब ती ढिकीच्याँउमा आफ्ना वजन जोख्छन्
प्रफुल्लताले ती फूलजस्तै हलुका हुन्छन्
र एकअर्कालाई सजिलै उचालिइरहन्छन् पालैपालो

वास्तवमै
विद्यालयबाहिर नै तिनीहरू
चराजस्तै आफ्नो उडान भर्छन्
खोलाको उन्माद बटुल्छन्
हावाको वेग पक्रन्छन्
उज्यालोको गीत गाउँछन्
जीवनको लय झिक्छन्

साँच्चै
हामी किन विद्यालयबाहिर विद्यालय बनाउँदैनौँ ?