- नमोबुद्ध संवाददाता
भकुण्डेवेशी–‘हाम्रो कला हाम्रो पन,तामाङ चलचित्र हाम्रो पहिचान’ भन्ने नाराका साथ शुक्रबार काभ्रेको नमोबुद्ध नगरपालिकास्थित भकुण्डेवेशीमा तेस्रो तामाङ चलचित्र महोत्सव सुरु भएको छ । महोत्सवको औपचारिक उद्घाटन साँस्कृतिक र्याली(झाँकी) सहित शनिबार दिउँसो सञ्चार तथा सुचना प्रविधि मन्त्री गोकुल बाँस्कोटाद्धारा गरिने भएपनि शुक्रबार सुरुवातीमा दुई तामाङ चलचित्र प्रदर्शनका साथै अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।
तामाङ चलचचित्र संघको आयोजनामा भएको महोत्सवको पहिलो दिन,पहिलो प्रदर्शनको रुपमा सञ्जय हुत्त निर्देशित चलचित्र ‘सेम्रीन मुला माया’ र दोस्रो चलचित्रको रुपमा अजय स्याङतान निर्देशित ‘आप्लेङला नाम्सा’ प्रदर्शन गरिएको हो ।
महोत्सवका लागि छानिएका ५ चलचित्र मध्ये शुक्रबार पहिलो दिन देखाइएका दुबै चलचित्रलाई दर्शकको प्रसंशा मिलेको छ । तेमाल,रोशी,नमोबुद्ध,दाप्चाका अलावा रोजगार तथा अध्ययनको सिलसिलामा भुकण्डेमा रहेका अन्य जिल्लाका तामाङहरुले समेत चलचित्र हेर्न पाउँदा खुसी लागेको बताए । 
हुत्त सञ्जय लामाको कमर्सियल चलचित्रमा देखाईको तामाङको अवस्था र साँस्कृतिक पाटो,माया प्रेम सहितको मसलेदार प्रश्तुती र अजय स्याङतानको तामाङ सँस्कृतिमय चलचित्र आप्लेङ्ला नाम्सालाई दर्शकले साथ दिएका हुन् ।
बैशाख १ गतेसम्म चल्ने महोत्सव अन्तरगत शनिबार बिहान ९ बजे रोशन फ्युबा तामाङ निर्देशित ‘श्होङ’ र बिहान ११ बजे बाबु थिङ निर्देशित ‘रुङसी टिला’ चलचित्र देखाईनेछ । मध्यान्न १२ बजेदेखी साँस्कृतिक झाँकी सहितको र्याली प्रस्तुत गरिएपछि दिउँसो १ बजे औपचारिक उद्घाटन गरिने तामाङ चलचित्र संघका अध्यक्ष बिकु थोकरले जानकारी दिनुभयो ।
तामाङ चलचित्रको अवस्थामाथि अन्तरक्रिया :
महोत्सवको पहिलो दिन चलचित्र प्रदर्शनका साथै साँझ अन्तरक्रिया कार्यक्रम समेत आयोजना भयो ।
‘तामाङ चलचित्रको ईतिहास,वर्तमान अवस्थार भावि कार्यत्रदिशा‘ विषयक अन्तरक्रियामा चलचित्रकर्मी,सञ्चारकर्मी र केहि दर्शकबिच गम्भीर छलफल भएको हो ।
तामाङ चलचित्र संघका प्रमुख सल्लाहकार एवम् पूर्व अध्यक्ष जेनिश दोङले छलफलको प्रारम्भ गर्दै भन्नुभयो–“महोत्सवहरु चलचित्र देखाउने र अर्वाड बाँड्ने समापन गर्नेमा सीमित पार्नुहुन्न,हिजोको समिक्षा गर्दै नयाँ बाटो तय गर्ने गरी छलफल वहस,चिन्तन मनन गरी गतिलो प्लेटफर्म बन्नुपर्छ ।”
तामाङ चलचित्र संघले अझै नीतिगत लडाई लड्न आवश्यक रहेको धारणा राख्दै उहाँले हामी आफैंमा विचलन आउन नदिई समयको आवाजलाई पडक्न सक्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो–“हामीले चलचित्रलाई हाम्रा मिसनसँग जोड्न आवश्यक छ, संधै हामी उहि अवस्थामा रहेनौं,हिजो हामीले पहिचान र सँस्कृतिका कुरा जोड्यौं,पछि बिचमा अधिकारका कुरा जोडिए,आज हामी आफ्नै पनको खोजी गर्दैछौं,हो त्यसैले समयको बोली बोल्न जरुरी छ चलचित्रमार्फत ।”
कुनै बेला चलचित्र बनाउने क्रम बढाउन पनि कलाकारहरुलाई हौसला दिनुपर्ने अवस्था अनुसार अघि बढ्दा संख्यात्मक रुपमा चलचित्र निर्माणको क्रम बढेको उल्लेख गर्दै उहाँले आज तामाङ चलचत्रि कम संख्यामा बन्नुलाई सकारात्मक रुपमा लिनुपर्ने बताउनुहुन्छ ।
दोङ भन्नुहुन्छ–“चलचित्र प्रतिको बुझाई बल्ला फराकिलो बन्दैछ,यसप्रतिको संवेनशिलतामा भर्खर छिर्दैछौं,त्यसैले जत्ति चलचित्र बन्छ,राम्रै बनाउने प्रयास हुन्छ ।”
कार्यक्रममा बरिष्ठ रंग पत्रकार एवम् चलचित्रकर्मी दिपेन्द्र दोङले तामाङ चलचित्रको ईतिहास लामो नभएपनि यो छोटो समयमा सोचेजस्तो उपलब्धी हाँसील नभएको धारणा राख्नुभयो । तामाङ चलचित्रको ईतिहास जोड्दै उहाँले भन्नुभयो–“हामीले संगीतकार गोपाल योञ्जनलाई सम्झीनै पर्छ जसले पहिलो तामाङ चलचित्र ‘सेम्री छोरङान’ निर्माणमा नेपथ्यमा रहेर ठूलो रोल खेल्नुभएको थियो,तिनैको जगमा उभिएर आज हामीले कम्तीमा गर्व गर्ने अवस्था त छ, तर त्यो बाटोलाई निरन्तरता दिन सजिलो थिएन,मयुङ बुररिङ,डाङ,मोलम लगायत आधा दर्जन चलचित्र आएपछि चलचित्र निर्माण झनै सुस्तायो ।”
“हामीले संगीतकार गोपाल योञ्जनलाई सम्झीनै पर्छ जसले पहिलो तामाङ चलचित्र ‘सेम्री छोरङान’ निर्माणमा नेपथ्यमा रहेर ठूलो रोल खेल्नुभएको थियो,तिनैको जगमा उभिएर आज हामीले कम्तीमा गर्व गर्ने अवस्था त छ, तर त्यो बाटोलाई निरन्तरता दिन सजिलो थिएन,मयुङ बुररिङ,डाङ,मोलम लगायत आधा दर्जन चलचित्र आएपछि चलचित्र निर्माण झनै सुस्तायो ।”
मयुङ बुरिङ,मिख्ली जस्ता सफल चलचित्र बनाउनुभएका उहाँले यो कर्म सोचेजस्तो सजिलो नरहेको अनुभव सुनाउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो–“आज त प्रविधिले फड्को मार्यो यो पाटोमा सरलता छ तर हामीले हाम्रा समुदायका धेरै कुराहरु उठाउन बाँकीनै छ वास्तवमा हामीले स्क्रिप्टमा मज्जाले खेल्न अझै सकेका छैनौं,त्यसैले यस्ता छलफल अन्तरक्रिया आवश्यक छ ।
राज्य अझै उदार नभएको आरोप लगाउँदै उहाँले मातृभाषाका चलचित्र क्षेत्रमा अवसरको सृजना हुन राज्यले चलचित्र क्षेत्रमा संकटकाल घोषणा गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।
तामाङ चलचित्र संघका पूर्व अध्यक्ष प्रकाश ब्लोनले पनि आफ्ना अनुभव सुनाउदै हिजोको दिनबाट केहि न केहि पाठ सिक्नु जरुरी रहेको बताउनुभयो । उहाँले विविधताले भरिएको समुदायको थुप्रै कुराहरु चलचिमा अटाउन सकिने र भोलीका दिनमा विशेषत : साँस्कृतिक पाटोलाईनै प्रधान बनाउन सके तामाङले गर्व गर्ने अवस्था सृजना हुने दावी गर्नुभयो ।
छलफलमा सहभागि केहिले तामाङ समुदायभित्रको विविधता स्वीकार्ने अवस्था बनेमा,पेसागत रुपमा कलकारहरुको सम्मान हुने परिपाटी बसाउन थाले,चलचित्र कर्मी र तामाङ सञ्चारकर्मीबिच प्रभावकारी सञ्चार सहकार्य भए भावि बाटो फराकिलो हुने विचार व्यक्त गरे ।
कार्यक्रममा प्रमुख अतिथिको रुपमा सहभागि चलचित्रकर्मी तथा रोशी गाउँपालिकाका प्रमुख डिवी लामाले चलचित्र निर्माण सामान्य काम नभएको बताउनुभयो । चलचित्रको संवेदनशीलतालाई बुझ्न आवश्यक रहेको उल्लेख गर्दै उहाँले आफ्ना स्थानिय सरकार तामाङ सँस्कृति प्रवद्र्धनका सवालमा निकै उदार रहेको स्पष्ट पार्नुभयो ।
यस्ता रचनात्मक तथा सृजनात्मक अभियानहरुमा पनि रोशी गाउँपालिका साथमा रहने प्रतिवद्धता उहाँले जनाउनुभयो ।
अन्तरक्रियामा तामाङ चलचित्र संघका अध्यक्ष बिकु थोकरले तामाङ चलचित्रकर्मीको पेसागत हक हितका लागि संघर्षकै क्रममा रहेको बताउनुभयो ।
तामाङ चलचित्रकर्मीले आफ्नो समुदायको कला सँस्कृतिका कुरा उठाउँदै आएको उल्लेख गर्दै चलचित्रलाई गुणात्मक पाटोमा बलियो बनाउन र बजार प्रवद्र्धनका लागि पनि संघ नेतृत्व उत्तिकै तल्लिन रहेको बताउनुभयो ।
