जगत तामाङ :
काठमाण्डौं–हिमाली समुदायको आदिम सभ्यता र संस्कृति बोकेको ल्होछार मध्ये सोनाम ल्होछारको मंगलबार तामाङ समुदायले भव्य स्वागत गरेका छन् । तामाङ समुदायले ल्होछार पर्व पुजापाठ,मोलम ग्रहन,शुभकामना आदानप्रदान,मिष्ठान्न भोजन,माईती चेली भेटघाट,नयाँ कामको सुरुवात जस्ता गतिविधिका साथ मनाईरहेका हुन् । विहानै घरमूली लगायतका सबै सबेरै उठेर नुहाइधुवाइ सक्काएर चोखो भएर लाखाङ (भगवान् बुद्धको प्रतिमा राखिएको स्थान )मा चोखो पानी, छो(तरुल,भ्याकुर,फलफूल,आदि )राख्ने, छ्युमी (घ्यूको बत्ती) बाल्ने, साङ (तितेपाती, धुपीको धुलोको धुवाँ ) चढाउने जस्ता गतिविधि भएका छन् । लामाद्धारा घरका सबै सदस्यहरुको ग्रहदशा मन्छाउदै संसारका समस्त प्राणीको समेत भलो चिताई घर, गुम्बा, मठहरूमा दज्र्यु र लुङ्दर (पवित्र धार्मिक मन्त्रहरू लेखिएको धजा र झन्डा) फहराईएको छ । 
पूर्वसन्ध्यामा गुम्बामा बत्ती बाल्ने,लामाहरूद्धारा असत्यमाथि सत्यको जित भएको सन्देशका साथ ज्युङमा(मुकुण्डो नाच) प्रदर्शन गर्ने,साँझ घरघरमा दीपावली, आतिसबाजी गर्ने, १२ ल्हो अनुसारको जीवाकृतिको टाउको भएको कुथुक्पा (चामल, मासु, दाल, दालचिनी, मुला, साग मिसाएर बनाइएको परिकार) बनाउने, रातको १२ बजेसम्म सामूहिक नृत्यगानमा सहभागी भई हर्षोल्लासका साथ नयाँ वर्षलाई स्वागत गरिएपछि मंगलबार विभिन्न औपचारिक समारोहमा सरिक भएका छन् । 
यसक्रममा काठमाण्डौं टुडिखेलमा राष्ट्रिय सोनाम ल्होछार पर्व मुल आयोजक समितिले भव्य औपचारिक समारोहको आयोजना गरेको छ । समारोहमा सरकारका प्रतिनिधि,राजनीतिक दलका प्रतिनिधिदेखी विभिन्न संघसंस्थादेखी लाखौं तामाङहरुले सहभागिता जनाए । औपचारिक समारोहपूर्व वाजागाजा सहितको सांस्कृतिक र्याली निकालिएको थियो ।
समारोहपश्चात कलाकारहरुको सांगीतिक प्रश्तुतीमार्फत लाखौं तामाङहरुले मनोरञ्जन लिए । गाउँगाउँबाट शहर झरेका उनिहरु कत्तिले फापरे तथा डम्फू सेलो गीतमा सुःखदुःख साटे । सोनाम ल्होछारको भव्य स्वागतका लागि काभ्रेका रोशी,तेमाल,महाभारत,चौंरीदेउराली गाउँपालिका जस्तै विभिन्न स्थानिय तहहरुले सार्वजनिक विदा पनि दिए । यहि छेकोमा गाउँगाउँसम्म औपचारिक समारोह समेत भईरहेका छन् । 
गुरुङ तथा तमु समुदायले तमु ल्होछार मनाएको करिव एक महिनापछि (तिथीमा तलमाथि नभए) ग्याल्बो ल्होछारको ठिक एक महिना अघि अर्थात माघ शुक्ल प्रतिपदाका दिन सोनाम ल्होछारको आरम्भ हुन्छ । सोनामको अर्थ ‘किसान’ भन्ने हुन्छ,ल्हो को अर्थ ‘वर्ष वा वर्ग’ र छार वा सारले ‘नयाँ’ भन्ने अर्थ दिन्छ । नेपालका तामाङ समुदाय प्राय सबै कृषि पेशामा निर्भर रहेकोमा यिनै किसान(तामाङ) समुदायले प्राचिन कालदेखी नयाँ वर्षको रुपमा सोनाम ल्होछार मनाउने प्रचलन रहिआएको हो ।
तामाङ समुदायले महामानव गौतम बुद्ध जन्मनुभन्दा अघिदेखीनै तिब्बती चन्द्रपात्रो अनुसार हरेक वर्ष नयाँ वर्षको रुपमा ल्होछारको स्वागत गर्दछन् । १२ ल्हो खोर्लोमा सुरुमा मुसा त्यसपछि क्रमशः गोरु, बाघ, खरायो, गरुड, सर्प, घोडा, भेडा, बाँदर, चरा, कुकुर र बँदेलको नाममा वर्षहरुको गन्ती हुन्छ ।
तामाङ समुदायले साल वा वर्ष गणना गर्नुपर्दा यही १२ वटा ल्होलाई आधार मान्ने गर्छ । प्राकृतिपुजक यो समुदायले विभिन्न जीवजन्तुको नामका १२ वटा वर्गलाई वर्षको रुपमा अनुसरण गरेको २८५५ औं वर्ष भएको छ । यो पटकको ल्हेछार २८५५ औं फाग(सुंगुर) वर्गको वर्ष हो ।
ल्होछारमा अघिल्लो वर्षभरि गरेका कामहरुको समीक्षा हुन्छ,कमी कमजोरी नहोदोर्याउने प्रतिवद्धता जाहेर गरिन्छ । पुराना उधारो, अैंनचोपैंचो भए तिरिदिने र नयाँ कामको योजना बुन्दछन् ।
